AVM güvenliğini bu sektörün özelliği nedeniyle giriş kontrollerini hava alanı gibi çok sıkı yapılan yerlere nazaran daha az uygulanan, ancak gelen ziyaretçileri de rahatsız etmeden görünmeyen fakat istenilen ölçülerde güvenliği sağlama sanatı olarak nitelendirebiliriz diye özetleyen ATALIAN Güvenlik Şirket Müdürü Bülent Yurdçu AVM Güvenliğini değerlendirdi.
AVM’lerin son yıllarda sayısı oldukça artmış ve halende artmaya devam etmekte olup 2018 yılı sonu itibariyle 488 olması beklenmektedir. Bu derece yoğun ilgi gösterilen sektördeki büyüme eğilimi özel güvenlik tedbirlerinde kaçınılmaz bir değişimi de artık gerekli kılmaktadır.
AVM’lerin açılmaya başladığı yıllarda sayılarının az olması, rekabetin ortamının olmaması, güvenliğe ayrılan bütçelerin fazla olması güvenlik tedbirlerinin uygulanmasını oldukça kolaylaştırmaktaydı. Bu durum AVM içerisine girmeye çalışan ziyaretçilerin yüksek standartlarda kontrollerini yapılmasına olanak sağlamaktaydı. Eklemekten yorulan veya hoşlanmayan ziyaretçiler başka AVM’ye gidemiyordu. Güvenliğin sağlanmasını ve kalabalığı kontrol eden güvenlik personelinin maliyeti de AVM bütçesinden rahatlıkla karşılanmakta ve mağaza işletmeleri tarafından da eleştirilmeyebiliyordu.
Bu durum AVM sayısındaki inanılmaz bir artış yaşanması, birbirine çok yakın yerlerde AVM açılması, internet satışlarının çoğalması, ekonomideki kimi dönem belirsizlik AVM’lerin parlak dönemlerinden uzaklaşmasına neden olmuştur.
AVM’lerdeki bu olumsuz gelişmeler güvenlik tedbirlerinin de değişim ve gelişim ihtiyacını beraberinde getirmiş olup özel güvenlik sektörünün AVM güvenliği konusunda sektörün özelliğini ve mantığını iyi analiz etmesi sonucunu ortaya çıkarmıştır.
Özünde teknik olarak bir bina güvenliği faaliyeti olan AVM güvenliğini bu sektörün özelliği nedeniyle giriş kontrollerini havaalanı gibi çok sıkı yapılan yerlere nazaran daha az uygulanan, ancak gelen ziyaretçileri de rahatsız etmeden görünmeyen fakat istenilen ölçülerde güvenliği sağlama sanatı olarak nitelendirebiliriz.
Bu günlerde, AVM girişlerindeki özel güvenlik görevlisi sayıları da bütçe ve maliyet düşürme kaygılarıyla gün geçtikçe azalmaktadır. Her kapıda, X-Ray cihazlarının zorunlu olmasına rağmen ve asgari iki personel bulunması gerekirken genellikle AVM girişlerinde sadece bir kapı detektörü ve elinde bir el detektörü olan kadın güvenlik görevlilerinden oluşan bir güvenlik kontrolü mevcut olmaktadır. Giriş kapı sayıları veya iç devriye personelinde indirime gidilerek tasarruf edilmeye çalışılmaktadır.
Teknik olarak bir bina güvenliği faaliyeti olan AVM güvenliğinde girişteki kontrol tedbirleri kaçınılmazdır. Ancak, bu kontroller, AVM içerisindeki perakende firmalarının yaşamak için ihtiyaç duyduğu müşteriyi taciz etmeyecek, diğer taraftan ziyaretçilerin ve AVM’deki işletme sahiplerini kendilerini güvende hissetmelerini sağlayacak seviyede olması gerekmektedir.
AVM yönetimleri ve güvenlik birimleri, mevcut güvenlik ortamında birbirlerine zıt gibi görünen bu iki ihtiyacı aynı anda nasıl karşılamaları gerektiği sorusuna en doğru cevabı bulmalıdırlar. Bu sorunun cevabının verilebilmesi için yeni yaklaşımlar gerekmektedir.
Öncelikle, AVM girişlerindeki bulunan kapı dedektörlerinin ayarının her türlü metal eşyaya sinyal vermek yerine, AVM’ler için tehlikeli olan tabanca ve bıçakları tespit edebilecek seviyede hassasiyet ayarlarına sahip olacak şekilde yapılması gerekmektedir.
Detektörden geçiş yapan iki kişinin arasında beklenmesi gereken çok kısa zaman süresine dahi ziyaretçilerin tahammül gösteremedikleri göz önünde bulundurularak kapı detektörleri müşterilerin AVM’ye yürüyüş hızında giriş yapmalarına imkân verecek şekilde yerleştirilmelidir.
Diğer taraftan, kapı detektörlerinin çocuklara ve hamile kadınlara zararlı olduğuna dair halk arasındaki yanlış kanaatin düzeltilmesi gerekmektedir. Hamile kadınlar ve çocuklar giriş kontrol noktalarında kapı detektörlerinden pas geçmeyi alışkanlık haline getirmişlerdir. Unutulmaması gereken bir nokta, çeşitli ülkelerde meydana gelen intihar saldırılarında kendilerine hamile süsü vermiş kadınların ve bomba yüklenmiş çocuk arabalarının kullanıldığı birçok olay yaşanmıştır.
AVM giriş kapılarındaki kontrol noktaları yerine veya bu tedbirlere ilaveten başka hangi tedbirler uygulanabilir? AVM Güvenliği suç aletlerini aramak yerine, potansiyel suçluları mı aramalıdır? AVM’lerdeki güvenlik tedbirlerinin önleyiciliği ve caydırıcılığı nasıl artırılabilir?
Giriş kapılarına yerleştirilen yüz tanıma özelliğine sahip akıllı kameralar kullanılarak, sabıkalı kişilerin giriş kapısında belirlenmesi sağlanabilir. Bu teknolojilere, kişilerin mimiklerinden ve vücut dillerinden potansiyel suçluları tespit edebilen yeni özellikler ilave edilmesi AVM güvenliğinde pro-aktif tedbirleri güçlendirecektir.
Güvenlik teknolojileri yanında, sivil giyimli özel güvenlik görevlilerinden oluşan özel birimlerin AVM içinde tehdit oluşturan kişileri tespit etmesi ve daha olay vuku bulmadan caydırıcı tedbirlerle suçların önlenmesi güvenliğin derecesini artıracaktır.
AVM içindeki analog kameraların yerine sayısal tabanlı kameraların kullanılarak daha fazla kapsama alanına sahip olunması, böylece güvenlik izleme merkezinden daha hızlı olay tespiti yapılabilmesi ilave faydalar sağlayacaktır. Özellikle olay sonrası incelemelerde, sürekli kayıt yapan megapiksel kameralar suçluların çok daha kolay tespit edilmesini sağlayacaktır.
AVM’deki işyerlerinin güvenliğe ihtiyaç duydukları anda güvenlik görevlileriyle veya kontrol merkeziyle iletişim sağlayabilecekleri bir haberleşme veya iletişim sisteminin kurulması, devam eden olaylara anında müdahale edilmesini ve AVM içindeki şüpheli olayların süratle ihbar edilmesini mümkün kılacaktır. Özel güvenlik, her sektörde olduğundan çok daha fazla çalışanların ve müşterilerin farkındalığına ihtiyaç duymakta olup, azalan güvenlik sayıları yüksek farkındalık seviyesini her geçen gün daha çok gerekli kılmaktadır.
Bu kapsamda, AVM Güvenliğinde görevli güvenlik görevlilerinin davranış tarzlarının ve iletişim becerilerinin gözden geçirilmesi gerekmektedir. Asık suratlı, iletişime kapalı, güç gösterisi sergileyen bir beden diline sahip güvenlik görevlileri yerine, güler yüzlü, iletişim becerileri yüksek, beden dili okuyabilen sorunu çözmeye yönelik davranış sergileyen güvenlik görevlileri AVM güvenliğine ve AVM markasına katma değer sağlayacaktır.
Ülkemiz sürekli olarak bir terör tehdidi altındadır. Bu gerçeğe rağmen AVM’lerde bombalı terör olaylarına karşı etkin tedbirler alındığı söylenemez. Birçok AVM’nin girişinde yapılan bagaj kontrolleri sadece araçların LPG’li olup olmadığını belirlemeye yaramaktadır. Araç altı arama aynası veya cihazları ile yapılan kontroller tamamen caydırıcılık amacı taşımaktadır. Diğer taraftan güvenlik birimlerinin mevcut ekipman ve beceri seviyesiyle daha fazlasını yapması zaten mümkün değildir ve bu imkânsızlıklar nedeniyle AVM güvenliğinde ciddi gedikler oluşmaktadır.
Bu zafiyetler ancak özel güvenlik görevlilerinin bombalı paket, çanta ve araç tanıma ve teşhis eğitimlerinin uygulamalı olarak sürekli verilmesi, belirsiz dönemlerde tatbikatlar yapılarak personelin sürekli dikkatli olmasının sağlanmasıyla suretiyle azaltılabilir. Güvenlik görevlileri, muhtemel bomba olaylarından önce ve sonra ne yapılması gerektiği konusunda şüpheye meydan vermeyecek şekilde eğitilmelidir. Bunun yanında, bomba arama köpeklerinin veya koklayıcı (sniffer) cihazların kullanılması düşünülmelidir.
Diğer taraftan, maliyeti ve bulunabilirliği nedeniyle AVM güvenlik ekiplerinin bu tür cihazlara veya köpeklere sahip olması ciddi yatırım gerektirmektedir. Günümüz ekonomik koşulları göz önüne alındığında maliyetlerin artacak olması nedeniyle bu imkânların yaygınlaştırılması için herhalde uzun bir süre daha beklenmesi gerekmektedir.
Bütün bunların yanında ziyaretçiler ile yaşanan en ufak bir olumsuzlukta güvenlik görevlileri kendilerini korumak zorunda kalsalar bile ziyaretçilerin, AVM yönetiminin veya güvenlik şirketinin baskılarına maruz kalabilmektedirler.
Sonuç olarak; kısıtlı kaynaklarla AVM Güvenliğinde başarının devam ettirilmesi için teknoloji, güvenlik insan gücü ve iletişim gibi temel girdilerde yeni yaklaşımlara ihtiyaç duyulmaktadır.
Unutulmaması gereken nokta; AVM ve perakende güvenliğinde temel görevin, insanları korumak ve hırsızlığı önlemek olduğudur. Her seferinde olay yeri inceleme ekiplerine yardımcı olmak zorunda kalan ve hırsızların ne çaldığını tespit etmeye çalışan özel güvenlik, görevini yapamamış demektir. Bu olayların önüne geçilmesinin en önemli yolu iletişim vasıtalarının hem güvenlik personeli arasında, hem işletmeler ve yönetim arasında sağlıklı bir şekilde sağlanmasıdır.
AVM’lerin müşteriler nezdinde çekiciliğini kaybetmesi ve yatırımların boşa gitmesi, artarda bir kaç güvenlik zafiyeti sonrasında kaçınılmaz olacağı bir gerçektir. Bu nedenle tespit edilen bütün olaylar yönetime rapor edilmeli, alınması gereken her türlü önlemler mutlaka bıkıp usanmadan AVM yönetimine bildirilmelidir.
AVM Güvenliğini sadece güvenlik personeli ve güvenlik teçhizatına bağlı olmadan; Ulusal AVM standartları doğrultusunda yapı mevzuatı, iş ve yangın güvenliği kurallarına uygun olarak AVM tasarımı ve yönetiminin dengelenmesi yoluyla gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır. Önceden yapılan tatbikatlarla doğruluğu belirlenmiş yazılı emniyet ve can güvenliği planları oluşturulmalıdır. Acil durum yönetimi konusunda plan ve programlar yapılmalı, risk analizi çıkartılmalı ve sürekli güncellenmelidir. Yapılan bu çalışmalarda yerel mercilerle iş birliği ve koordinasyon yapılmalıdır.
Sonuç olarak; AVM’lerin güvenliğinin esası yüksek ölçekli güvenlik algısı, bunun getirdiği etkili önleyici güç ile bilimsel yaklaşım çerçevesinde; ileri düzeyde planlama ve uygulama, risk analizi, temel ilkyardım, dinamik bir kalabalık ve tahliye yönetimi, kapsamlı acil durum yönetimi ile olaylara hızlı ve etkin müdahaledir.
Bu yüksek standart doğrultusunda; geliştirilen sistem AVM yapısını ölçen, değerlendiren, güvenliği daha etkinleştiren, alışveriş alışkanlığını olumlu yönde etkileyerek mevcut endüstriyel yapının kârlılığını artıran bir sistemdir. Bu sistem; çevre güvenliği, bina içi ve iş yeri güvenliği, toplum güvenliği ve kişi güvenliğinin fiziki ve elektronik güvenlikle kaynaşmasından oluşmaktadır.
Güvenli ve huzurlu alışverişler dileği ile…
Kaynak: Güvenlik Yönetimi
